ปลายเดือนมีนาคม 2022 เกษตรกรในซีกโลกเหนือเริ่มเพาะเมล็ด ที่จะเติบโตเป็นพืชผลเพื่อเลี้ยงประชากรโลก ขณะนี้ ประชากรโลกมีมากกว่า 7.885 พันล้าน เพิ่มขึ้นมากกว่า 31% ภายในระยะเวลาใน 22 ปี แต่ละไตรมาสมีจำนวนคนเพิ่มขึ้นประมาณ 20 ล้านคน นั่นหมายถึงความต้องการอาหาร ที่มีแนวโน้มว่าจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
ข้าวสาลีเป็นส่วนประกอบหลักในขนมปัง เป็นสารอาหารหลัก และเป็นมากกว่าส่วนประกอบอาหาร สำหรับโลกตะวันตกข้าวสาลีถือเป็นสินค้าจำเป็นสำหรับรัฐบาล เพราะการให้อาหารแก่ประชาชนมีความสำคัญต่อการคงอยู่ในอำนาจ และการควบคุมมวลชน ในปี 2022 การเคลื่อนไหวของราคาในตลาดซื้อขายข้าวสาลีล่วงหน้าสะท้อนให้เห็นผลกระทบสงครามในยูเครน และภูมิทัศน์ภูมิรัฐศาสตร์ที่ผันผวน ราคาข้าวสาลีกำลังส่งสัญญาณเตือนว่าความอดอยาก และการปฏิวัติทั่วโลก อาจทำให้ปัญหาการขาดแคลนข้าวสาลีรุนแรงขึ้น
ราคาข้าวสาลีกับการสร้างจุดสูงสุดตลอดกาลใหม่
แม้จะมีตลาดซื้อขายสัญญาข้าวสาลีล่วงหน้าในสหรัฐอเมริกาและทั่วโลก แต่สัญญาซื้อขายข้าวสาลีของ CBOT เป็นตลาดที่เป็นมาตรฐานที่สุด ในเดือนมีนาคม 2020 ราคาข้าวสาลีล่วงหน้าบนตลาด CBOT พุ่งขึ้นสร้างจุดสูงสุดใหม่เป็นประวัติการณ์
อ้างอิง: CQG
กราฟรายไตรมาสรูปนี้ คือสัญญาข้าวสาลีล่วงหน้าบนตลาด CBOT ในเดือนมีนาคมที่สามารถขึ้นแตะ 13.40 ดอลลาร์ต่อบุชเชล ขึ้นยืนเหนือจุดสูงสุดตลาดกาลเดิมที่ 13.3450 ดอลลาร์ในปี 2008 เพียงเล็กน้อยเท่านั้น
อ้างอิง: CQG
รูปต่อมาคือกราฟรายวันของสัญญาซื้อขายข้าวสาลีล่วงหน้าในเดือนพฤษภาคมบนตลาด CBOT กราฟนี้แสดงให้เห็นว่าราคาเพิ่มขึ้นเป็น $13.6350 ต่อบุชเชล ก่อนที่จะปรับฐานลงมาอยู่อยู่เหนือระดับ 11.15 ดอลลาร์ในวันที่ 23 มีนาคม ตั้งแต่ปี 2008 จนถึงวันที่ 23 มีนาคม ข้าวสาลีฟิวเจอร์สไม่เคยมีราคาซื้อขายสูงกว่า 10 ดอลลาร์เลยแม้แต่ครั้งเดียว
ประวัติศาสตร์การเมืองกับความสำคัญของข้าวสาลี
ข้าวสาลีมีประวัติศาสตร์อันยาวนานในฐานะสินค้าโภคภัณฑ์ ที่อยู่คู่กับความขัดแย้งทางการเมืองมายาวนาน เมื่อราคาข้าวสาลีสูงขึ้นและความพร้อมจำหน่ายสินค้าลดลง สำหรับชาวเอเชีย ข้าวสาลีอาจจะเป็นเพียงทางเลือกในการบริโภค แต่สำหรับชาวยุโรป ข้าวสาลีเป็นส่วนประกอบหลักในขนมปัง ที่ขาดไม่ได้ในอาหารแต่ละมื้อ
ราชินีองค์สุดท้ายของฝรั่งเศส มารี อ็องตัวแน็ต (Marie Antoinette) ถูกประหารชีวิตด้วยกิโยตินเมื่อวันที่ 16 ตุลาคม 1793 การที่เธอไม่แยแสต่อสภาพการณ์ขาดแคลนขนมปัง เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เธอต้องถูกจบชีวิตด้วยความโหดเหี้ยม การปฏิวัติที่ตามมาในฝรั่งเศสในปี 1848 ที่เรียกว่าการปฏิวัติฝรั่งเศสครั้งที่ 3 เริ่มต้นขึ้นเนื่องจากความไม่พอใจทางสังคม และการเมือง ผู้คนงานตกงาน ราคาขนมปังสูงขึ้น และผู้คนกล่าวหาว่ารัฐบาลทุจริต
ในช่วงเดือนมีนาคมและเมษายน 1863 เกิดสงครามกลางเมืองสหรัฐ การจลาจลขนมปังเป็นเหตุการณ์ความไม่สงบในสมาพันธรัฐ มีการจลาจลเรื่องแป้ง ขนมปัง และอาหารในมหานครนิวยอร์กในปี 1837 และ 1917 การมีอาหารเพียงพอแก่ประชาชนเป็นหน้าที่ที่สำคัญของรัฐบาล และเมื่อผู้นำล้มเหลว มันมักจะนำไปสู่การปฏิวัติ และเปลี่ยนแปลงระบบการปกครองทุกครั้ง
ตัวอย่างล่าสุดมาจากอาหรับสปริง ที่เริ่มต้นจากการจลาจลขนมปังในตูนิเซียและอียิปต์ในปี 2010 หลังจากที่ราคาข้าวสาลีทั่วโลกแตะระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ในปี 2008 การขาดแคลนขนมปังและราคาที่สูงขึ้นทำให้รัฐบาลทั่วทั้งแอฟริกาเหนือและตอนกลาง ทิศตะวันออกมีการเปลี่ยนแปลง ประวัติศาสตร์อาจเกิดขึ้นซ้ำอีกในปี 2022 และในปีต่อๆ ไป หากสงครามรัสเซียยูเครนและเงินเฟ้อนำมาซึ่งปัญหาการขาดแคลนอาหาร
รัสเซียยูเครนคือผู้ส่งออกข้าวสาลีอันดับต้นๆ ของโลก
มีคำกล่าวเอาไว้ว่า “รัสเซียและยูเครนคือตะกร้าขนมปังของยุโรป” คำพูดนี้ไม่ผิดจากความจริงที่ปรากฎในข้อมูลด้านล่างเลยสักนิด
อ้างอิง: beef2live.com
แผนภูมินี้แสดงให้เห็นว่าในช่วงหลายปีที่ผ่านมารัสเซียและยูเครนคิดเป็น 32.83% ของการส่งออกข้าวสาลีในทุกๆ ปีของโลก
สงครามในยูเครนได้เปลี่ยนดินที่อุดมสมบูรณ์ให้กลายเป็นสนามรบ สงครามนี้เกิดขึ้นไปพร้อมๆ กับฤดูการเพาะปลูกในปี 2022 ในแง่ของการส่งออก ท่าเรือที่ทะเลดำเป็นสถานที่ขนส่งสินค้าสำคัญ ซึ่งรวมถึงการส่งออกข้าวสาลีด้วย ความขัดแย้งดังกล่าวจะทำให้เกิดการหยุดชะงัก ส่งผลให้ข้าวสาลีและผลผลิตทางการเกษตรอื่นๆ เช่นข้าวโพด ข้าวบาร์เลย์ และพืชผลอื่นๆ ขาดแคลน
สงครามไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการส่งออกของรัสเซียและยูเครนเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อการผลิตข้าวสาลีทั่วโลก การคว่ำบาตรและการตอบโต้ทำให้รัสเซียหยุดส่งออกปุ๋ย "ชั่วคราว" ซึ่งดันตรงกับช่วงเวลาการเพาะปลูกในปี 2022 กำลังจะเริ่มต้นขึ้นในซีกโลกเหนือ
อ้างอิง: Worldstopexports.com
รัสเซียส่งออกปุ๋ยประมาณ 12.6% ของโลก การหยุดส่งออกปุ๋ยของรัสเซียจะผลักดันราคาปุ๋ยให้สูงขึ้น และจำนวนสินค้าสำหรับการผลิตเมล็ดพืชและเมล็ดพืชน้ำมันทั่วโลกทั้งหมดก็จะลดลง
ความขาดแคลน สินค้าราคาแพงอาจนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่
สงครามในยูเครนส่งผลกระทบอย่างกว้างขวางทั่วโลก ซึ่งอาจทำให้ผู้คนในหลายประเทศในปี 2022 ต้องอดอยาก พื้นที่ที่น่าเป็นห่วงที่สุดคือในแอฟริกาและตลาดเกิดใหม่ ความยากจนและความอดอยากมีแนวโน้มที่จะแพร่กระจายและเติบโตเพิ่มขึ้น จีน อินเดีย ซึ่งเป็นสองประเทศที่มีประชากรมากที่สุด อาจประสบปัญหาขาดแคลนพร้อมกับประเทศอื่นๆ ในโลก แต่เพราะว่าจีนและอินเดียไม่ได้คว่ำบาตรรัสเซีย จึงเชื่อว่าทั้งสองชาติจะไม่ได้รับผลกระทบจากสงครามครั้งนี้มากนัก
แต่สำหรับสหรัฐอเมริกาและยุโรป ที่ประกาศตัวว่าไม่เห็นด้วยกับรัสเซียชัดเจน เราน่าจะได้เห็นราคาข้าวสาลีพุ่งสูงขึ้น ซึ่งจะยิ่งสนับสนุนให้เงินเฟ้อพุ่งขึ้นถึงจุดสูงสุดในรอบสี่ทศวรรษ หรืออาจจะเป็นจุดที่เราไม่เคยเห็นมาก่อน หากธนาคารกลางสหรัฐฯ ไม่สามารถกดอัตราเงินเฟ้อให้ลงมาได้
ข้าวสาลีและน้ำมันดิบเป็นสินค้าโภคภัณฑ์ ที่เป็นหัวใจของสงคราม และการแยกตัวของรัสเซียออกจากโลกตะวันตก ประธานาธิบดีรัสเซีย วลาดิมีร์ ปูติน สามารถใช้ธัญพืช น้ำมัน และก๊าซธรรมชาติเป็นเบี้ยในเกมหมากรุกทางภูมิรัฐศาสตร์ การสนับสนุนจากจีนช่วยเพิ่มความสามารถในการยืนหยัดอันทรงพลัง ในฐานะซัพพลายเออร์ชั้นนำด้านสินค้าโภคภัณฑ์ ที่ไม่ต้องพึ่งโลกตะวันตกอีกต่อไป
อเมริกาไม่ได้รับผลกระทบจากสงครามจริงหรือ
เกษตรกรในสหรัฐอเมริกาจะปลูกข้าวโพด ถั่วเหลือง ข้าวสาลี และพืชผลอื่นๆ ในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า นี่จะเป็นปีที่เกษตรกรจะต้องลงทุนในราคาเกษตร ที่อยู่ใกล้กับจุดสูงสุดเป็นประวัติการณ์ ซึ่งหมายความว่าเกษตรกรจะมีต้นทุนสำหรับที่ดิน การจัดหาเงินทุน แรงงาน ปุ๋ย อุปกรณ์การเกษตร พลังงาน และปัจจัยอื่นๆ ทั้งหมดเพิ่มขึ้น
เป็นที่ทราบกันดีว่าอาชีพเกษตรกรเป็นอาชีพที่อยู่กับความเสี่ยงจากสภาพอากาศ ในแต่ละปี สภาพอากาศเป็นตัวกำหนดว่าพืชผลจะเพียงพอตอบสนองความต้องการทั่วโลก ที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ หรือไม่ ความแห้งแล้งหรือน้ำท่วมในแต่ละภูมิภาคเป็นปัจจัยที่ทำให้การผลิตพืชผลลดลง แล้วลองคิดดูว่าความเสี่ยงเหล่านี้ ประกอบกับส่งคราม และเงินเฟ้อ จะทำให้ราคาสินค้าเกษตรสูงขึ้นมากขนาดไหนในปี 2022
ปัญหาการขาดแคลนข้าวสาลีทำให้เกิดความวุ่นวายทางการเมืองมาอย่างยาวนาน รัสเซียสามารถใช้ข้าวสาลีเป็นเครื่องมือทางการเมืองและการตอบโต้ตะวันตกได้ ด้วยราคาที่มากกว่า 11 ดอลลาร์ต่อบุชเชล ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะขยับสูงขึ้น ปัญหาการขาดแคลนที่กำลังจะเกิดขึ้น ผมจินตนาการไม่ออกเลยว่าในปีนี้สงครามจะพามนุษยชาติไปในทิศทางไหน